Rewolucja w niemieckim systemie socjalnym – rząd zawarł kompromis -

„`html

W 2023 roku w Niemczech wprowadzono zasiłek obywatelski dla osób bez pracy oraz o niskich dochodach, który stał się jednym z głównych elementów reform ówczesnego rządu pod kierownictwem Olafa Scholza. Tymczasem, po długich negocjacjach, liderzy koalicji rządzącej zadecydowali o jego likwidacji i zastąpieniu nowym świadczeniem o nazwie „zabezpieczenie podstawowe” (Grundsicherung) skierowanym do osób poszukujących pracy.

Zmiany w systemie świadczeń

Nowe rozwiązania przyjęto zgodnie z ustaleniami zawartymi w umowie koalicyjnej. Według nowych zasad, świadczenie pod nazwą zabezpieczenie podstawowe będzie wprowadzać rygorystyczniejsze wymogi oraz kary dla osób odmawiających współpracy z urzędami pracy lub regularnie uchylających się od podjęcia zatrudnienia.

Socjaldemokratyczna minister pracy Baerbel Bas podkreśliła, że sankcje za łamanie warunków przyznania świadczenia zostaną zaostrzone do granic dopuszczalnych przez konstytucję.

Zaostrzenie kar za nadużycia

Nowy system przewiduje szeroki wachlarz sankcji dla osób, które nie spełniają obowiązków wobec urzędów pracy. Główne zmiany obejmują:

Osoby, które nie stawią się na trzech kolejnych obowiązkowych spotkaniach w urzędzie pracy, mogą stracić prawo do zasiłku.
W przypadku dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności z rzędu, świadczenie będzie pomniejszane o 30%.
Wszystkie świadczenia, także dopłaty do mieszkania, zostaną cofnięte, jeśli osoba nie pojawi się w urzędzie także w następnym miesiącu.
Dla osób, które odmawiają podjęcia proponowanej pracy, redukcja świadczeń o 30% następuje już po pierwszym naruszeniu zobowiązania.
Pieniądze na pokrycie czynszu będą przekazywane bezpośrednio właścicielowi mieszkania, a nie bezpośrednio beneficjentowi.

Przy ocenie prawa do wsparcia większe znaczenie niż dotychczas będą miały posiadane przez osobę ubiegającą się oszczędności i majątek. Dodatkowo, osoby mieszkające w zbyt drogich lokalach mogą zostać zobowiązane do przeprowadzki lub poniesienia części kosztów najmu samodzielnie.

Działania przeciw nadużyciom i oszczędnościom budżetowym

W odpowiedzi na ujawnione przypadki nadużyć, szczególnie w regionie Zagłębia Ruhry, gdzie wykorzystywano mechanizmy świadczeń przez osoby zatrudniane na fikcyjnych lub niepełnowymiarowych umowach, rząd zapowiada wzmocnienie współpracy pomiędzy różnymi instytucjami państwowymi. W planach jest:

Ulepszenie wymiany informacji między urzędami pracy, skarbowymi i ds. cudzoziemców.
Podejmowanie działań wobec nieuczciwych właścicieli nieruchomości, którzy umożliwiają proceder nadużyć.
Zwalczanie zorganizowanych procederów wykorzystywania systemu socjalnego.

Minister Bas zastrzegła, że choć celem zmian jest efektywniejsze wydatkowanie środków publicznych, spodziewane oszczędności będą niewielkie. Realny efekt przyniesie jedynie wzrost liczby osób, które dzięki nowym zachętom podejmą zatrudnienie – szacuje się, że każde 100 tysięcy osób, które znajdą pracę, pozwoli zaoszczędzić miliard euro z budżetu państwa.

Aktualne i planowane wysokości świadczeń

Obecnie zasiłek obywatelski (Bürgergeld), który zastąpił wcześniejsze zasiłki Hartz IV, zapewnia osobom samotnym wypłatę 563 euro miesięcznie. Kwoty przyznawane dzieciom wahają się od 357 do 471 euro, w zależności od wieku.

Inwestycje oraz wsparcie dla aktywnych emerytów

Wśród uzgodnionych reform znalazły się również inne rozwiązania, takie jak wprowadzenie tzw. aktywnej emerytury. Zakłada ona zwolnienie z podatku dochodu do 2 tys. euro miesięcznie dla osób, które po osiągnięciu wieku emerytalnego kontynuują pracę, pod warunkiem objęcia ich ubezpieczeniem społecznym. Przepisy mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku.

Koalicja postanowiła przeznaczyć dodatkowe trzy miliardy euro na budowę oraz rozbudowę infrastruktury drogowej. Efektywność tej decyzji zostanie oceniona po dwóch latach – minister transportu sygnalizował wcześniej potrzebę jeszcze większego wsparcia finansowego, lecz po weryfikacji ustalono, że dostępne środki na ten cel do 2029 roku wyniosą już około 166 miliardów euro.

„`