Czy uchodźcy planują powrót do Ukrainy po konflikcie? Unia Europejska przygotowuje się na potencjalną nową falę migracji. Odkrycia z najnowszego sondażu.

„`html

Wzrost liczby uchodźców z Ukrainy w 2024 roku

W 2024 roku z powodu trwającej wojny, 0,3 mln obywateli Ukrainy opuściło swój kraj. W rezultacie, liczba ukraińskich uchodźców poza granicami kraju osiągnęła 5,2 mln do listopada 2024 roku. Badania przeprowadzone przez Ukraińskie Centrum Strategii Gospodarczej (CES) wskazują, że im dłużej potrwa konflikt zbrojny, tym większa liczba obywateli zdecyduje się osiedlić za granicą.

Z badania wynika, że 53 proc. uchodźców deklaruje niechęć do powrotu na Ukrainę, choć odsetek ten zmalał o 6 proc. od stycznia do listopada 2024 roku. Jeżeli od 1,7 mln do 2,7 mln ukraińskich obywateli nie zdecyduje się na powrót, gospodarka Ukrainy może stracić między 5,1 a 7,8 proc. PKB.

Skutki wojny dla gospodarki i życie obywateli

Ukraina zmaga się z niekorzystnymi warunkami gospodarczymi oraz brakiem energii elektrycznej, wynikającymi z nasilenia się rosyjskich ataków rakietowych. Kryzys sprawia, że wielu obywateli decyduje się na wyjazd zagraniczny. Minister ukraiński dąży do zachowania „jedności narodowej,” jednak pomysł ten nie spotyka się z pełnym poparciem.

Sytuacja ekonomiczna uchodźców za granicą

Sytuacja finansowa Ukraińców za granicą uległa poprawie, a ich dochody powróciły do poziomu sprzed wojny. Odsetek osób, które przeznaczają swoje zasoby finansowe wyłącznie na zakup żywności, zmniejszył się o 7,5 proc. od stycznia 2024 roku. W początkowych tygodniach wojny, migracje osiągnęły najwyższy poziom w marcu 2022 roku, kiedy to 2,5 mln obywateli Ukrainy opuściło kraj. Wiosną i latem kolejnego roku duża liczba uchodźców powróciła do kraju, jednak kolejna fala ataków w 2023 roku znów zmusiła ich do wyjazdu.

Demografia uchodźców oraz kraje przyjmujące

Kobiety w wieku 35-44 lat, często razem z dziećmi, stanowią większość osób opuszczających Ukrainę z powodu wojny. Mężczyźni z kolei zaczęli stanowić 27 proc. uchodźców, przy czym ich liczba wzrosła z 18 proc. w styczniu 2024 roku do 39 proc. w listopadzie tego samego roku w Europie.

Najwięcej ukraińskich uchodźców przyjęły Niemcy i Polska, gdzie osiedliło się odpowiednio 1,2 mln i prawie 1 mln obywateli Ukrainy. Z kolei w Rosji i na Białorusi status uchodźcy posiada 1,3 mln Ukraińców, z czego 239 tys. opuściło te kraje. Ok. 4,2 mln Ukraińców w Unii Europejskiej uzyskało status ochrony czasowej na koniec 2024 roku.

Przyszłość po zakończeniu konfliktu

Po zakończeniu konfliktu, scenariusz optymistyczny przewiduje powrót 1,2 mln uchodźców na Ukrainę. Według umiarkowanych prognoz do kraju może powrócić 2,3 mln obywateli. Jednocześnie po wojnie nawet do 532 tys. mężczyzn, obecnie pozostających w kraju z uwagi na przepisy dotyczące wojskowego poboru, może wyjechać, aby połączyć się z rodzinami w innych krajach.

Instytut Demografii i Badań Społecznych Narodowej Akademii Nauk przewiduje zmniejszenie populacji Ukrainy do 28,9 mln do 2041 r. i 25,2 mln do 2051 r., w porównaniu do 42 mln przed rozpoczęciem pełnoskalowej inwazji rosyjskiej. Obecna populacja Ukrainy to około 31 mln na kontrolowanych przez rząd terenach i 35 mln w jej międzynarodowo uznanych granicach z 1991 roku.

Daryna Marczak, wiceminister polityki społecznej Ukrainy i współautorka strategii, tłumaczy, że kluczowym elementem w powrocie uchodźców do Ukrainy jest zakończenie konfliktu i zapewnienie bezpieczeństwa, a także stworzenie odpowiednich warunków do wychowywania dzieci.

„`