Kampania zachęcająca dzieci do oddawania organów wywołuje obawy rodziców w Chinach
„`html
Kampania dawstwa organów w Xi’an – kontekst i reakcje społeczne
Niedawna kampania promująca dawstwo organów w Xi’an w Chinach spotkała się z gwałtowną krytyką opinii publicznej. Akcję pod hasłem „Niech życie trwa” prowadzi Towarzystwo Czerwonego Krzyża prowincji Shaanxi oraz Centrum Zarządzania Donacją Narządów. Jej symbolem stała się postać małego chłopca z kartką z narysowanymi płucami. Choć oficjalnie kampania prezentowana jest jako dobrowolna, pojawiły się doniesienia o kontrowersyjnych działaniach w środowisku szkolnym.
Krytyka i obawy rodziców wobec kampanii
Pojawiły się głosy, że wykorzystywanie wizerunku dziecka służy subtelnej ideologizacji i wywieraniu presji na najmłodszych. Komentatorzy, w tym niezależni analitycy, zwracają uwagę na wpisy oburzonych internautów, głównie rodziców zarzucających władzom próbę propagowania dawstwa organów wśród dzieci oraz promowanie tej idei bez zgody opiekunów. Za przykład podawana jest sytuacja kobiety, która dowiedziała się, że jej trzecioklasista chce oddać swoje oczy – informacja ta była szokująca, zwłaszcza że temat wprowadzono w szkole bez poinformowania rodziców.
Tego rodzaju sytuacji notuje się coraz więcej. W 2023 roku szkoły publiczne wdrażały materiały edukacyjne dotyczące dawstwa organów, a rodzice uczniów szkół średnich zgłaszali, że dzieci miały styczność z tego typu tematyką. Przykładem był anglojęzyczny podręcznik, w którym oświadczano, że 18-latek może już samodzielnie wyrazić zgodę na przekazanie organów. W prowincji Zhejiang z kolei podręcznik do nauk społecznych przedstawiał rejestrację jako dawca narządów jako swoisty „rytuał przejścia” dla uczniów.
Dawstwo organów jako element patriotycznego wychowania
W Chinach każdy program nauczania musi uzyskać państwową akceptację. System edukacji zwraca szczególną uwagę na kształtowanie lojalności wobec partii rządzącej oraz wymaga składania przysiąg wierności. W podręcznikach niższych klas odnaleźć można wiele poruszających opowieści o dzieciach pełniących rolę bohaterów dzięki decyzji o oddaniu narządów. Popularne stały się również ćwiczenia czytania ze zrozumieniem, w których uczniowie analizują historie dzieci oddających narządy po śmierci. W wielu materiałach dydaktycznych czyny te przedstawiane są jako wyraz szlachetności i wskazywane jako przykład do naśladowania.
- Ćwiczenia dla trzeciej klasy prezentujące przypadki przekazania organów przez sześcioletniego chłopca.
- Opowiadania dla uczniów czwartej klasy o dziecięcych dawcach rogówek, służące edukacji moralnej.
W 2020 roku, po wprowadzeniu ogólnokrajowej dyrektywy promującej dawstwo organów na wyższych uczelniach, pojawiły się liczne kampanie na uniwersytetach. Deklaracje dawcy zaczęli składać masowo studenci, a także uczniowie młodszych klas – na przykład na Uniwersytecie w Putian zorganizowano koncert poświęcony dobrowolnemu dawstwu narządów.
W jednym z nagrań udostępnionych na Douyin widać grupę uczniów recytujących uroczystą przysięgę zaangażowania się w sprawę dawstwa organów. Tego typu inicjatywy ukazują akt przekazania narządów jako cnotliwą i patriotyczną postawę.
Kontrowersje wokół chińskiego przemysłu transplantacyjnego
Na tle promocji dawstwa organów od lat pojawiają się poważne zastrzeżenia dotyczące praktyk transplantacyjnych w Chinach. W 2019 roku niezależni członkowie społecznego trybunału, po roku badań, jednogłośnie orzekli, że więźniowie sumienia byli – i nadal są – zabijani w celu pozyskania organów. Głównym źródłem tych organów są wyznawcy praktyki Falun Gong, która łączy medytację i nauki moralne. Członkowie ruchu są prześladowani przez władze od ponad dwudziestu lat.
Przewodniczący trybunału, sir Geoffrey Nice QC, podkreślał, że brakuje wyjaśnień dotyczących pochodzenia łatwo dostępnych organów w Chinach, a sama infrastruktura transplantacyjna nie została zlikwidowana. Twierdzi się, że proceder pobierania narządów trwa nadal. Również raporty międzynarodowe zgłaszały niepokój dotyczący pobierania organów od przedstawicieli określonych grup etnicznych i religijnych pozbawionych wolności bez wyraźnej podstawy prawnej.
- Raport z 2024 roku informuje, że proceder ten dotyczy między innymi zamkniętych lub prześladowanych mniejszości.
- W 2021 roku specjaliści uznali, że u podstaw leżą motywy dyskryminacyjne.
Skala tego zjawiska w Chinach uruchomiła proces legislacyjny w Stanach Zjednoczonych. W maju 2024 roku Izba Reprezentantów USA przyjęła ustawę mającą na celu ochronę wyznawców Falun Gong, zakładającą m.in. sankcje dla osób zaangażowanych w pobieranie narządów od ofiar tego procederu.
„`
