Specjalistka twierdzi: Lęk przed przeoczeniem czegoś, będąc offline (FOMO), również nasilający się podczas świąt

Lęk przed utratą ważnych informacji w epoce cyfrowej

Fenomen FOMO, czyli lęk przed przegapieniem czegoś istotnego, jest wynikiem naszego ciągłego bycia online. Zaledwie krok dzieli nas od phubbingu – zjawiska polegającego na ignorowaniu obecnych obok nas osób na rzecz smartfona. Składa się ono z angielskich słów „phone” i „snubbing”, oznaczających telefon i lekceważenie.

Obecność FOMO w naszym codziennym życiu, nawet podczas świąt czy rodzinnych uroczystości, jak wigilia, jest poważnym problemem. Zjawisko to nie ogranicza się jedynie do młodzieży. Dorosłe pokolenia, w tym najbardziej online baby boomersi, również zostali oczarowani mediami społecznościowymi, które oferują nieograniczone możliwości komunikacji i udziału w ciekawych wydarzeniach. Analizując wpływ pandemii, zjawisko to znacznie się nasiliło i trwa nadal.

Statystyki FOMO w Polsce

Raport „FOMO 2019. Polacy a lęk przed odłączeniem” pokazuje, że 14% polskich internautów ma wysoki poziom FOMO, a 67% doświadcza go w umiarkowanym stopniu. W grupie wiekowej 15-19 lat aż 94% osób doświadcza wysokiego lub średniego poziomu FOMO. Wskazane zachowania, takie jak natychmiastowe sprawdzanie powiadomień tuż po przebudzeniu i przed zaśnięciem, świadczą o obecności tego zjawiska.

Symptomy FOMO w codziennym życiu

Ludzie z FOMO pragną zawsze być pierwszymi informującymi o wydarzeniach. Dr Kinga Stopczyńska zauważa, że osoby te, będąc świadkami wypadków, zamiast zgłaszać je odpowiednim służbom, często nagrywają materiał na żywo. Lęk przed przegapieniem okazji sprawia, że często komentują posty influencerów z wpisami „pierwszy” lub „pierwsza”. Dla nich bycie pierwszym komentatorem jest źródłem satysfakcji.

Terapia uzależnień od mediów społecznościowych

Naukowcy badają mechanizmy FOMO jako formę uzależnienia, które wpływa na wszystkie aspekty życia. Prowadzone są różne terapie, w tym obozy terapeutyczne w Japonii, gdzie młodzież jest całkowicie odcięta od dostępu do informacji. Osoby poddawane takim działaniom przeżywają odłączenie od mediów społecznościowych w sposób niezwykle intensywny.

Wpływ FOMO na relacje międzyludzkie

FOMO i phubbing, choć związane z mediami społecznościowymi, mają realny wpływ na nasze życie, zmieniając zachowanie oraz sposób traktowania innych. Osoby dotknięte tym zjawiskiem często się izolują, uznając smartfon za wystarczający środek komunikacji z resztą świata. Święta dla takich osób nie istnieją, jeśli nie opublikują odpowiednich postów online.

Z perspektywy dr Stopczyńskiej w okresie świąt Bożego Narodzenia media społecznościowe zalewane są idealizowanymi treściami. Zaczynamy porównywać się z pokazanymi obrazkami idealnego życia, zapominając o prawdziwej istocie świąt. Aby unikać zbytniego wpływu internetu na nasze życie, można postanowić, że np. po godzinie 19:00 wyłączamy wszystkie powiadomienia.

Ważne, by świadomie ograniczać czas spędzany z telefonem, zwłaszcza widząc, że dzieci naśladują dorosłych spędzających ten czas przed ekranem podczas wspólnych chwil np. w restauracji. Dr Stopczyńska sugeruje, by po zrobieniu zdjęć choinki czy potraw na wigilijnym stole, porzucić urządzenia na rzecz bliskich. Gdy media służą do komunikacji z bliskimi, np. za granicą czy chorymi, jest to zrozumiałe, ale zawsze należy przestrzegać zasad prywatności, pytając czy zdjęcia mogą zostać upublicznione.